Niewielu artystów wywarło na sztukę ostatnich dziesięcioleci tak znaczący wpływ jak amerykański muzyk, pisarz, artysta i twórca intermedialny John Cage (1912–1992). Jego koncepcja dzieła otwartego, indeterminizmu, transwersalności, pluralizmu i interdyscyplinarności wyprzedziła współczesny dyskurs w dziedzinie nauk humanistycznych i pomogła mu przezwyciężyć metafizyczne ukierunkowanie, otwierając drogę do bardziej liberalnych strategii interpretacyjnych. Cage, który studiował sztuki wizualne i muzykę, a później czerpał inspirację z twórczości Joyce’a i Duchampa, nowoczesnego tańca, filozofii Wschodu oraz myśli Mistrza Eckharta, Thoreau, Fullera i McLuhana, potrafił naturalnie włączyć te źródła inspiracji do swojej twórczości w zaskakujących kontekstach. Tworzył postmodernistyczną sztukę intermedialną i multimedialną par excellence w czasach, gdy postmodernizm dopiero się rodził. Z zamiłowaniem do eksperymentu i szacunkiem dla tradycji nieustannie odkrywał nowe horyzonty i przestrzenie, przyczyniając się do konceptualizacji i intermedializacji sztuki. Dziś jest już oczywiste, że John Cage miał znacznie większy wpływ na sztuki wizualne i intermedialne niż na samą muzykę. Coraz więcej twórców, również z najmłodszego pokolenia, przyznaje się do jego dziedzictwa.

Wystawa Membra Disjecta dla Johna Cage’a: Chcemy powiedzieć coś o Johnie została pomyślana jako hołd złożony Johnowi Cage’owi z okazji setnej rocznicy jego urodzin i dwudziestej rocznicy śmierci. To w pewnym sensie badanie, co pozostało z jego spuścizny w postmodernistycznej rzeczywistości, w której jego idee i działania są recyklingowane bez patosu, jakby od zawsze były dostępne jako pewnego rodzaju publiczne źródło – naturalna, anonimowa i uprawniona strategia. Tytuł wystawy odwołuje się do znanej metody Cage’a polegającej na korzystaniu z różnorodnych źródeł inspiracji, ale także do historycznej, estetycznej i medialnej różnorodności prezentowanych prac (membra disjecta lub disjecta membra to łacińskie określenie oznaczające „rozproszone fragmenty” – używane wobec zachowanych fragmentów starożytnej ceramiki, rękopisów i innych obiektów kultury). Podtytuł wystawy „Chcemy powiedzieć coś o Johnie” jest parafrazą tytułu znanego hołdu Cage’a dla Marcela Duchampa z 1969 roku, który również został zaprezentowany na wystawie.

W wystawie biorą udział zarówno współpracownicy i przyjaciele Cage’a, jak i młodsze pokolenie artystów, których jego twórczość zainspirowała. Pokazuje ona znane dzieła uznanych twórców, ale także prace stworzone specjalnie na potrzeby tego projektu. To ambitne przedsięwzięcie, które zestawia ze sobą różnorodne media – malarstwo, rysunek, grafiki, kolaże, partytury, fotografie, instrukcje, rzeźby, instalacje, wideo i instalacje dźwiękowe. Wystawa jest adresowana do szerokiej publiczności – bez względu na poziom wiedzy czy doświadczenia.

Georg Weckwerth

Przetłumaczone przy pomocy chatu GPT.

Kuratorzy wystawy: Jozef Cseres, Georg Weckwerth