Tak niezwykłe momenty zdarzają się miastom raz na kilkadziesiąt, jeśli nie kilkaset lat - od początku lat 90-tych XX wieku, Wrocław zaczął się zmieniać w tempie niespotykanym.
Nowy ustrój polityczny, system gospodarczy i ekonomiczny stały się głównymi motorami zmian w Polsce po 1989 roku. Do lamusa odeszło planowanie centralne, a los miasta znalazł się w rękach ludzi, którzy pozostawali znacznie bliżej jego rzeczywistych problemów. Powstały samorządy, znaczenie zyskała inicjatywa ludzi, którzy chcieli na rzecz miasta działać, ale także tych, którzy mieli pieniądze i chcieli je skutecznie pomnażać. Wraz ze zmianą polityki władz miejskich i uruchomieniem mechanizmów wolnorynkowych, miasto zaczęło się zmieniać.
Zainicjowany 20 lat temu proces przyniósł wielkie zmiany również w krajobrazie Wrocławia. Wraz z otwarciem na świat zachodni, Wrocław stanął twarzą w twarz z nowymi wzorcami, standardami i wyzwaniami. Zachłyśnięcie świeżo zdobytą wolnością, będące naturalnym skutkiem przemian politycznych, zaowocowało pojawieniem się inwestycji, które w poprzedniej rzeczywistości nie miały racji bytu, a które okazały się w nowym systemie niezbędne – do polskich miast z impetem wkroczyła architektura komercyjna, zaczęły powstawać hotele, banki, biurowce i centra handlowe. Nowa sytuacja polityczna i gospodarcza oraz wynikające z niej możliwości inwestycyjne przyniosły też zmianę sposobu myślenia o mieście i jego roli w Polsce i Europie. Wobec zmieniających się perspektyw, mieszkańcy oraz nowe władze samorządowe zaczęli widzieć Wrocław nie tylko jako stolicę województwa, ale jako miasto, które ma wystarczający potencjał, aby aspirować do miana metropolii na skalę ogólnopolską, a nawet stać się ważnym ośrodkiem w tej części Europy.
Wystawa 20/20 nie jest architektoniczną 'listą przebojów'. Jest obiektywnym zapisem 20 lat starań nad uporządkowaniem miasta i pokazuje próby rozwiązania jego problemów przestrzennych, które znacznie wykraczają poza sferę architektury.
Wrocław stał się architektonicznym tyglem – w ciągu 20 lat powstało dziesiątki koncepcji zagospodarowania poszczególnych działek i całych obszernych terenów. Wystawa 20/20 pokazuje dwadzieścia obszarów, które proces ten dotknął w stopniu najbardziej widocznym. Choć pokazywane jest na niej niemal 150 projektów, tylko niewielka część dotyczy miejsc, które nigdy wcześniej nie były zabudowane. Ogromna większość dotyczy rejonów, które poprzez złożoną historię i przeobrażenia, jakim ulegały w ciągu dziesięcioleci, wielokrotnie zmieniały swoją funkcję w mieście.
Jak zmienił się Wrocław w ciągu ostatnich 20 lat?
Jak zmieni się w najbliżej przyszłości? Wystawa jest próbą refleksji nad tym, jak zmieniło i nadal zmienia się miasto. Próbą tym trudniejszą, że dotyczy zmian, które dzieją na naszych oczach i do których trudno dziś mieć odpowiedni dystans. Ekspozycja nie udziela konkretnych i jednoznacznych odpowiedzi, czy obrany kierunek owych zmian jest właściwy i dla miasta korzystny. Pozostawia to raczej indywidualnym przemyśleniom widzów. Organizatorzy wystawy nie mają wątpliwości, że taka refleksja, wśród przedstawicieli lokalnych władz i przede wszystkim samych mieszkańców, jest ważna dla przyszłości Wrocławia i dalszego, rozumnego kierowania jego rozwojem.
Michal Duda